Η Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ) είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που εστιάζει στην αναγνώριση και τροποποίηση των δυσλειτουργικών σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών. Η ΓΣΘ βασίζεται στην ιδέα ότι οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές μας αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία.
Κύρια χαρακτηριστικά της ΓΣΘ:
1. Εστίαση στις παρούσες δυσκολίες: Η ΓΣΘ επικεντρώνεται στα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το άτομο στο παρόν, αντί να εστιάζει αποκλειστικά στο παρελθόν.
2. Συνεργατική προσέγγιση: Ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος συνεργάζονται για να εντοπίσουν και να αλλάξουν τις δυσλειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές.
3. Δομημένη και κατευθυνόμενη: Η ΓΣΘ είναι συχνά δομημένη με σαφείς στόχους και κατευθυνόμενες δραστηριότητες κατά τη διάρκεια των συνεδριών.
4. Χρήση τεχνικών και ασκήσεων: Ο θεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες τεχνικές, όπως η αναγνώριση των αρνητικών αυτόματων σκέψεων, η έκθεση σε φοβικές καταστάσεις, και η διδασκαλία στρατηγικών αντιμετώπισης.
5. Σύντομη διάρκεια: Συχνά, η ΓΣΘ είναι βραχείας διάρκειας, με στόχο να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα σε ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα.
Εφαρμογές της ΓΣΘ:
Η ΓΣΘ έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για την αντιμετώπιση ποικίλων ψυχολογικών διαταραχών, όπως:
– Κατάθλιψη
– Αγχώδεις διαταραχές (π.χ., διαταραχή πανικού, κοινωνική φοβία)
– Μετατραυματικό στρες
– Δυσκολίες διαχείρισης θυμού
– Φοβίες
– Διατροφικές διαταραχές
Παραδείγματα τεχνικών της ΓΣΘ:
1. Αναδόμηση σκέψεων: Αντικατάσταση των αρνητικών ή μη ρεαλιστικών σκέψεων με πιο θετικές και ρεαλιστικές.
2. Εκπαιδευτικές ασκήσεις: Δραστηριότητες που βοηθούν το άτομο να αντιμετωπίσει φοβικές καταστάσεις σταδιακά.
3. Καταγραφή σκέψεων: Καταγραφή των σκέψεων και των συναισθημάτων που συνοδεύουν τις καταστάσεις άγχους για καλύτερη κατανόηση και διαχείριση τους.
Η ΓΣΘ στοχεύει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής του ατόμου μέσω της τροποποίησης των αρνητικών μοτίβων σκέψης και συμπεριφοράς.